فیبروم رحم یکی از شایع‌ترین توده‌های خوش‌خیم در زنان است که در دوران باروری ایجاد می‌شود. اگرچه این توده‌ها معمولاً خطرناک نیستند، اما ممکن است باعث علائم ناخوشایندی شوند که کیفیت زندگی زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. خوشبختانه، امروزه راهکارهای متعددی برای درمان فیبروم رحم، به‌ویژه روش‌های غیرتهاجمی و مؤثر، در دسترس است. در این مطلب به بررسی علائم، علل و روش‌های درمان فیبروم رحم می‌پردازیم.
فیبروم رحم چیست؟
فیبروم رحم (Uterine Fibroids) توده‌های خوش‌خیمی هستند که از بافت ماهیچه‌ای و فیبری رحم تشکیل شده‌اند. این توده‌ها می‌توانند اندازه‌های مختلفی داشته باشند؛ از کوچک‌ترین اندازه تا توده‌هایی که باعث بزرگ شدن رحم می‌شوند. فیبروم‌ها معمولاً خوش‌خیم هستند و به سرطان تبدیل نمی‌شوند.
علائم فیبروم رحم
بسیاری از زنان ممکن است فیبروم رحم داشته باشند اما هیچ علامتی تجربه نکنند. علائم فیبروم به اندازه، تعداد و محل قرارگیری توده‌ها بستگی دارد. برخی از شایع‌ترین علائم عبارتند از:
۱. خونریزی غیرطبیعی:
- پریودهای سنگین یا طولانی‌مدت (منوراژی)
- خونریزی بین دوره‌های قاعدگی
۲. درد و فشار در ناحیه لگن:
- درد یا احساس سنگینی در لگن
- فشار روی مثانه یا روده
۳. مشکلات ادراری:
- تکرر ادرار
- دشواری در تخلیه مثانه
۴. مشکلات گوارشی:
- یبوست یا نفخ
۵. درد هنگام رابطه جنسی:
- ممکن است به دلیل فشار فیبروم روی بافت‌های اطراف ایجاد شود.
۶. مشکلات باروری:
- نازایی یا مشکلات در دوران بارداری مانند سقط جنین.
علل و عوامل خطر فیبروم رحم
علت دقیق تشکیل فیبروم‌ها مشخص نیست، اما عوامل زیر می‌توانند خطر بروز آن را افزایش دهند:
۱. عوامل هورمونی:
- استروژن و پروژسترون نقش مهمی در رشد فیبروم‌ها دارند. این هورمون‌ها باعث تحریک رشد توده‌ها می‌شوند.
۲. عوامل ژنتیکی:
- داشتن سابقه خانوادگی فیبروم رحم خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
۳. سن:
- فیبروم‌ها بیشتر در زنان بین ۳۰ تا ۴۰ سالگی تشخیص داده می‌شوند.
۴. عوامل سبک زندگی:
- چاقی
- رژیم غذایی کم‌فیبر
- مصرف زیاد الکل یا گوشت قرمز
۵. نژاد:
- زنان آفریقایی‌تبار بیشتر در معرض خطر فیبروم رحم هستند.
روش‌های تشخیص فیبروم رحم
تشخیص فیبروم معمولاً از طریق معاینه‌های پزشکی و تصویربرداری انجام می‌شود:
- معاینه لگنی: پزشک ممکن است بزرگ شدن رحم یا وجود توده‌ها را تشخیص دهد.
- سونوگرافی: برای مشاهده اندازه و محل فیبروم‌ها.
- ام‌آرآی (MRI): برای بررسی دقیق‌تر فیبروم‌ها.
- هیستروسکوپی: بررسی داخل رحم با استفاده از یک دستگاه باریک و انعطاف‌پذیر.
درمان‌های فیبروم رحم
درمان فیبروم رحم به عوامل مختلفی از جمله شدت علائم، اندازه فیبروم و تمایل به حفظ باروری بستگی دارد. روش‌های درمانی می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
۱. روش‌های غیرتهاجمی
الف) داروهای هورمونی:
- آگونیست‌های GnRH: این داروها سطح استروژن را کاهش داده و اندازه فیبروم‌ها را کوچک می‌کنند.
- قرص‌های ضدبارداری: می‌توانند به کنترل خونریزی و کاهش درد کمک کنند.
- پروژسترون داخلی: دستگاه IUD حاوی پروژسترون می‌تواند خونریزی را کاهش دهد.
ب) داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAIDs):
- مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب.
ج) داروی ترانکسامیک اسید:
- برای کاهش خونریزی شدید در دوران قاعدگی.
۲. روش‌های کم‌تهاجمی
الف) آمبولیزاسیون شریان رحمی (UAE):
- در این روش، شریان‌هایی که خون‌رسانی به فیبروم‌ها را انجام می‌دهند مسدود می‌شوند، که باعث کوچک شدن فیبروم‌ها می‌شود.
ب) مایومکتومی هیستروسکوپیک:
- برداشتن فیبروم‌های داخل رحم از طریق واژن با استفاده از هیستروسکوپ.
ج) سونوگرافی متمرکز با هدایت ام‌آرآی (MRgFUS):
- استفاده از امواج اولتراسوند برای از بین بردن فیبروم‌ها بدون جراحی.
۳. روش‌های جراحی
الف) مایومکتومی:
- جراحی برای برداشتن فیبروم‌ها. این روش برای زنانی که قصد بارداری دارند، مناسب است.
ب) هیسترکتومی:
- برداشتن کامل رحم. این روش در موارد شدید و زمانی که دیگر روش‌ها مؤثر نیستند، انجام می‌شود.
۴. تغییرات سبک زندگی
الف) رژیم غذایی سالم:
- مصرف غذاهای غنی از فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل.
- کاهش مصرف گوشت قرمز و چربی‌های اشباع.
ب) مدیریت وزن:
- کاهش وزن می‌تواند سطح استروژن را کاهش دهد و رشد فیبروم‌ها را مهار کند.
ج) ورزش منظم:
- ورزش می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود گردش خون کمک کند.
پیشگیری از فیبروم رحم
اگرچه نمی‌توان به طور کامل از تشکیل فیبروم‌ها جلوگیری کرد، اما رعایت نکات زیر می‌تواند خطر آن را کاهش دهد:
- حفظ وزن سالم.
- رژیم غذایی متعادل و کم‌چرب.
- ورزش منظم.
- پرهیز از مصرف الکل و سیگار.
- معاینات منظم پزشکی.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- خونریزی شدید یا طولانی‌مدت.
- درد یا فشار مداوم در لگن.
- مشکلات ادراری یا گوارشی.
- مشکلات باروری یا سقط‌های مکرر.
نتیجه‌گیری
فیبروم رحم یک مشکل شایع اما قابل مدیریت است. با تشخیص به موقع و استفاده از روش‌های درمانی غیرتهاجمی و کم‌تهاجمی، بسیاری از زنان می‌توانند علائم خود را کنترل کرده و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.
کلینیک دکتر فریده رزاقیان با ارائه خدمات تخصصی در تشخیص و درمان فیبروم رحم، شما را در انتخاب بهترین روش درمانی همراهی می‌کند. برای دریافت مشاوره و تعیین وقت ملاقات، با ما تماس بگیرید.